Publicaties

Protestantisme

Aspecten van de Reformatie tussen Humanisme en Verlichting

Centrum voor de Studie van Christelijke Tradities, Universiteit Gent.
Danny Praet  (red.)

Gent: Academia Press, 2014, 206 pp. 
ISBN 978 90 382 242 82 
Te bestellen bij http://www.academiapress.be/protestantisme.html

Dit boekt brengt zeven opstellen samen over diverse aspecten van de Reformatie. Luc de Grauwe bespreekt leven en werk van Martin Luther, met speciale aandacht voor de manier waarop Luthers Bijbelvertaling de Duitse standaardtaal heeft beïnvloed. Anne-Laure van Bruaene analyseert de periode waarin de stad Gent een calvinistische Republiek is geweest en verklaart de sociale achtergronden van deze kortstondige religieuze revolutie. Nienke Roelants betoogt dat Rheticus, een leerling van Copernicus en de collega van Luther aan de universiteit van Wittenberg, Augustinus gebruikte om aan te tonen dat (Copernicaanse) wetenschap en religie (Reformatie) niet in strijd hoeven te zijn. Alicja Gescinska kiest religieuze tolerantie tot thema: de Socinianen ontstonden in Polen en oefenden, zoals zij aantoont, op de Verlichting een grotere invloed uit dan men doorgaans heeft aangenomen. Over de Radicale Verlichting en de Reformatie, en meer bepaald over de intellectuele kring rond Spinoza en Van den Enden, schrijft Frank Mertens in een bijdrage die een panorama biedt van de vele reformatorische strekkingen in de Lage Landen van de zeventiende eeuw. Van Spinoza gaan we naar een algemeen overzicht van de complexe historische verhouding tussen Jodendom en Protestantisme: Klaas Smelik geeft een overzicht van de positieve en negatieve attitudes tegenover Joden en het judaïsme vanaf Luther en Calvijn tot de protestantse reacties op het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Tolerantie staat opnieuw centraal in de laatste bijdrage, waarin Guido Van Heeswijck de filosofische vraag stelt of de tradities van het Humanisme en de Reformatie inspiratie kunnen bieden voor de hedendaagse samenleving en voor het project van het actief pluralisme. Het boek bevat dus historische, wetenschapshistorische, taalkundige en filosofische benaderingen van de Reformatie. Het vraagt naar de blijvende betekenis van deze historische periode en van deze christelijke tradities voor de maatschappij van vandaag vanuit een wetenschappelijke en methodologische diversiteit.

 

Christendom en Filosofie

Opstellen over wijsbegeerte, wereldbeeld en wetenschappen van het antieke christendom over Nietzsche tot fundamentalisme vandaag

Centrum voor de Studie van Christelijke Tradities, Universiteit Gent.
Danny Praet  & Nel Grillaert  (red.)

Gent: Academia Press, 2014, 258 pp.
ISBN 978 90 382 228 82 
Te bestellen bij http://www.academiapress.be/christendom-en-filosofie.html

Dit boekt brengt negen opstellen samen van Gentse filosofen en godsdienstwetenschappers. Etienne Vermeersch, Freddy Mortier, Johan Braeckman met Stefaan Blancke, Rik Pinxten, Patrick Loobuyck, Balagangadhara Rao met Sarah Claerhout, Benjamin Biebuyck, Nel Grillaert, en Danny Praet leveren, elk vanuit hun eigen interesses en expertises, kritische bijdragen over de complexe relatie tussen christendom en filosofie: wijsgerige kritiek op het christendom en christelijk gebruik van de filosofie. Vanuit het ruimere perspectief van de interactie tussen wijsbegeerte, wereldbeeld en wetenschappen bestrijken de elf auteurs de volledige periode van het vroege christendom tot het hedendaagse fundamentalisme. Het boek bevat zowel historische als theoretische benaderingen. Drie bijdragen hebben het werk en de impact van Nietzsche tot thema, drie bespreken verschillende aspecten van het fundamentalisme. Thema’s zoals het geloof in een hiernamaals, de relatie tussen christenen en niet-christenen, de impact van het christendom op het westerse wereldbeeld en de benadering van andere culturen, en de radicale kritiek van filosofen op het theïsme en de christelijke moraal maken van deze bundel een uitzonderlijk rijke collectie die lezers met diverse interesses zal aanspreken.

 

De Drie Romes

Heiligenlevens, vormen van verering en intellectuele debatten in de Westerse Middeleeuwen, in Byzantium en in de Slavische Tradities

Centrum voor de Studie van Christelijke Tradities, Universiteit Gent.
Danny Praet & Nel Grillaert (red.) 

Gent: Academia Press, 2010, IV + 258 pp.
ISBN 978 90 382 1645 4
Te bestellen bij http://www.academiapress.be/de-drie-romes.html

Dit boek is grotendeels de neerslag van de lezingenreeks die is georganiseerd in het najaar van 2007. De drie Romes handelt over drie grote tradities in het christendom. Het gekerstende Rome wierp zich op als de hoofdstad van het Westerse christendom, het Byzantijnse christendom beschouwde Constantinopel als het nieuwe Rome, en in de Russisch-Orthodoxe traditie profileerde Moskou zich als het derde Rome. Het boek focust op de Westerse en de Byzantijnse Middeleeuwen en op het doorleven van Byzantijnse tradities in het Russische christendom. Het bevat bijdragen over het ontstaan en de ontwikkeling van de heiligencultus, over kloosters, kathedralen en ketters, over diverse aspecten van het christendom in Oost en West. Tevens presenteert het de debatten over religieuze afbeeldingen (iconen), de verhouding tot andere godsdiensten (islam) en andere christelijke tradities, de verhouding tussen filosofie en religie, de ontwikkeling van de Westerse, de Byzantijnse en de Russische mystiek (Hildegarde van Bingen, het Hesychasme), en het verder leven van heidense magie in Russische tradities over heiligen en van de hagiografie in de Russische literatuur.