Centrum voor de Studie van Christelijke Tradities

Lezingenreeks CSCT

Najaar 2023: De Duivel: Een Geschiedenis

Opnames van de lezingen in deze reeks komen online op het youtube-kanaal van Liberas.

Wanneer: De lezingen zijn traditioneel op dinsdagavonden en starten om 20:00 uur (Welkom vanaf 19u30).

Waar: Liberas (vroeger bekend als “het Liberaal Archief”), Kramersplein 23, 9000 Gent

De toegang is gratis en U kunt zich aanmelden via inschrijven@liberas.eu.

Najaar 2022: Kerken en Geld

Opnames van de lezingen in deze reeks komen online op het youtube-kanaal van Liberas: https://www.youtube.com/channel/UCiy8yk0Acn4-4a9XCC2Y2Qg/videos.

Wanneer: De lezingen zijn traditioneel op dinsdagavonden en starten om 20:00 uur.

Waar: Liberas (vroeger bekend als “het Liberaal Archief”), Kramersplein 23, 9000 Gent

De toegang is gratis en U kunt zich aanmelden via .

Najaar 2021: Christendom, volksgeloof en mirakels

Opnames van de meeste lezingen in deze reeks (7/9) komen online op het youtube-kanaal van Liberas.

Hier is de link naar de eerste lezing over mirakels door Jean-Paul Van Bendegem

Opnames lezingen

Christendom, volksgeloof en mirakels - YouTube

Dinsdagavonden 20 u. tot 21.30 u.

Plaats Liberas, Kramersplein 23, B-9000 Gent

Inschrijven via Liberas zie affiche hieronder voor contact

Najaar 2020: Critici van het christendom

Dinsdagavond 20 u. tot 21.30 u.

Plaats Liberas, Kramersplein 23, B-9000 Gent

Door de coronamaatregelen in de gebouwen van de Universiteit Gent kunnen wij de jaarlijkse lezingenreeks niet in de Blandijn organiseren, maar de reeks was reeds samengesteld voor de lockdown en wij willen die graag ook laten plaatsvinden. Wij vonden gelukkig heel dichtbij een collegiale samenwerking met Liberas, Centrum voor de geschiedenis van het vrije denken en handelen, vroeger bekend als “het Liberaal Archief” op het Kramersplein 23 te 9000 Gent. Het gebouw is net zoals de Blandijnberg gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer en is gelegen naast de ondergrondse parking P10 onder het Sint-Pietersplein. Een beperkt aantal mensen (ca. 30) zullen, na registratie, ter plaatse aanwezig kunnen zijn, met de nodige afstand en veiligheidsmaatregelen. De lezingen zijn gratis maar registratie zal wel noodzakelijk zijn gezien de coronamaatregelen. Er zijn dit jaar geen recepties achteraf mogelijk. De lezingen worden ter plaatse ook opgenomen door onze tweede partner dit jaar: deMens.nu en de opnames zullen zo snel mogelijk na elke lezing gratis ter beschikking komen op de website van de drie partners zodat wie niet kan of wil fysiek aanwezig zijn toch de inhoud kan meekrijgen via het internet.

Het thema van de lezingen dit jaar is “Critici van het christendom”. Wij vonden de volgende specialisten bereid om tien lezingen te geven over een aantal kopstukken uit de filosofische en wetenschappelijke kritiek op het christendom door de eeuwen heen. De lezingen zijn traditioneel op dinsdag-avonden en starten om 20:00 uur, op de onderstaande data, en komen dus zoals gezegd tlekens ongeveer een week later online op meerdere websites. De registratie voor fysieke aanwezigheid (die Liberas NB van week tot week zal evalueren) gebeurt per lezing via hun website, onder "agenda".

https://www.liberas.eu/agenda/

Programma

6 oktober

Freddy Mortier, Voltaire en de godsdienstkritiek in de Verlichting

De opname kunt U bekijken via onderstaande link

Opname lezing Mortier

13 oktober

Danny Praet, Antieke filosofische kritiek op het christendom: van Celsus tot Keizer Julianus “Apostata”

Opname lezing Praet

 20 oktober

Alexander Roose, "Drankorgels, herberg-vliegen, van God los." De vroegmoderne libertijnen en hun godsdienstkritiek

Opname lezing Roose 

27 oktober

Tinneke Beeckman, Spinoza’s Ethica en de kritiek op christelijke deugden

Opname lezing Beeckman

3 november

Walter Van Herck, 'Botched and bungled'. De religiekritiek van David Hume

Deze lezing is niet kunnen doorgaan.

10 november

Jan Dumolyn, Karl Marx: Opium en vals bewustzijn

Opname lezing Dumolyn

17 november

Benjamin Biebuyck, Friedrich Nietzsche, of hoe men het evangelie met handschoenen leest

Opname lezing Biebuyck

24 november

Annelies Lannoy, Historische kritiek van het christendom: Alfred Loisy en de vroege godsdienstwetenschap

Opname lezing Lannoy

1 december

Farah Focquaert, Zijn we gedoemd om te geloven? Het hedendaagse debat over de cognitief-emotionele basis van religie

Opname lezing Focquaert

8 december

Johan Braeckman, Religiekritiek van Bertrand Russell tot Michael Shermer

 Opname lezing Braeckman

Najaar 2019: Christendom en kunst

Dinsdagavond 20 u. tot 21.30 u.
Auditorium 3 Suzanne Lilar
Blandijnberg 2, Gent

Programma

  • 1 oktober
    Danny Praet - Het Lam Gods: van de catacomben tot Van Eyck
  • 8 oktober
    Anne-Laure Van Bruaene - Belichaamde Vroomheid. De Beeldenstorm van 1566 bekeken vanuit de religieuze kunst
  • 15 oktober
    Koenraad Jonckheere - Hoe men beelden begreep in vroegmodern Europa
  • 22 oktober
    Lucinda Dirven, UvA - De oudste bewaarde kerk: Doura-Europos in de religieuze context van het antieke Syrië
  • 5 november
    Francis Maes - Het Requiem tussen emotie en doctrine
  • 12 november
    Sigiswald Kuijken - Het Requiem van Mozart
    (Locatie: Aula, Voldersstraat 9) - Opgelet: inschrijven is verplicht via https://eventmanager.ugent.be/kuijken!
  • 19 november
    Bart Vandenabeele - Kunst, schoonheid en sacraliteit
  • 3 december
    Georges Martyn - De rol van de religie in de iconografie van recht en gerechtigheid
  • 10 december
    Maximiliaan Martens - Het Zien van Jan van Eyck

Deelnemen

Men kan de lezingen volgen op verschillende manieren: in los verband, één enkele of meerdere lezingen, maar ook als een aaneengesloten facultaire permanente vorming (PEV). Wie deze laatste formule kiest, dient zich in te schrijven: men betaalt 40 euro voor de hele reeks en krijgt na afloop een getuigschrift.

Wie als externe één of meerdere individuele lezingen wil volgen, betaalt aan de ingang 5 euro per lezing. Externen die de volledige reeks willen volgen schrijven zich ook online in.

De lezingen zijn gratis voor studenten en personeel van de AUGent.

Najaar 2018: Christendom en seksualiteit

Dinsdagavond 20 u. tot 21.30 u.
Auditorium 3 Suzanne Lilar
Blandijnberg 2, Gent

Programma (pdf)

  • 2 oktober
    Het nieuwe Puritanisme? Van Me-Too tot kunstcensuur op internet - Anne Morelli (ULB), Heleen Debruyne, e.a. in debat
  • 9 oktober
    De Geschiedenis van de Seksualiteit: Michel Foucault over antieke en moderne seksualiteit - Danny Praet (UGent)
  • 16 oktober
    Joodse, Griekse en Christelijke seksuele identiteiten in de Late Oudheid: de antieke roman van Pseudo-Clemens - Benjamin De Vos (UGent)
  • 23 oktober
    Seks en Gender: Thecla en andere cross-dressers in antieke en byzantijnse heiligenlevens - Julie Van Pelt (UGent)
  • 30 oktober
    Seksualiteit en Dualisme in het Manicheïsme - Flavia Ruani (UGent / CNRS, IRHT Paris) (lezing in het Engels)
  • 6 november
    Augustinus en de moreel-psychologische culpabilisering van seksualiteit in het Westen - Danny Praet (UGent)
  • 13 november
    De obsessie met seksualiteit in de Westerse Middeleeuwen - Jeroen Deploige (UGent)
  • 20 november
    De kruistocht van het Vaticaan tegen seksuele rechten en gender-issues in de Verenigde Naties - Tom Claes (UGent)
  • 27 november
    Homoseksualiteit en sodomie in de Middeleeuwen en de vroege moderniteit - Jonas Roelens (UGent)
  • 4 december
    Vrouwen en seksualiteit in Iran - Ladan Rahbari (UGent) (lezing in het Engels)

Najaar 2017: Antieke mysterieculten en esoterisch Christendom

Dinsdagavond van 20 u. tot 21.30 u.
Blandijnberg 2, Gent

De lezingen zijn bestemd voor een breed publiek. Ze zijn gratis voor studenten en personeel van de AUGent. Men kan de lezingen bijwonen zonder inschrijving, maar om organisatorische redenen vragen wij u uw interesse te melden. Wie als externe een of meerdere individuele lezingen wil volgen, betaalt 5 euro per lezing of 40 euro voor de hele reeks. Ook hier vragen we bij voorkeur zich aan te melden. Betalingen kunnen online of elke avond aan de ingang.

Registreer je aanwezigheid

Programma

Najaar 2016: Religie en geweld - folder (pdf)

04/10 - Aud. B Hans Achterhuis Monotheïsme en geweld
11/10 - Aud. C Maarten Boudry Goddelijk geweld. De evolutie van religieuze onverdraagzaamheid
18/10 - Aud. E Pieter Van Ostaeyen Staat van Terreur, de Jihadistische revolutie
25/10 - Aud. D Annelies Lannoy Offers. Religieus geweld volgens antropologische en godsdiensthistorische theorieën
08/11 - Aud. D Danny Praet Geweld in het vroege christendom: van martelaren tot vervolgers (bekijk presentatie)
24/11 - Aud. D Marleen Temmerman Vrouwenverminking : mensenrechten, religie en cultuur
29/11 - Aud. D Jan Verplaetse Het heilige bloedbad. De zuiverende rol van bloedvergieten bij religieus geweld
06/12 - Aud. D Julien Klener Antijudaïsme: een monotheïstische oudermoord?
13/12 - Aud. D Christine Mussche Kindermisbruik in de Katholieke Kerk
20/12 - Aud. D Patrick Praet Religieus geweld tijdens de Partition van India en Pakistan

 

De lezingen zijn bestemd voor een breed publiek en veronderstellen geen specifieke voorkennis. Ze zijn gratis voor studenten en personeel van de Associatie AUGent. Wie als externe een of meerdere individuele lezingen wil volgen, betaalt aan de ingang 5 euro per lezing. Wie de lezingenreeks wil volgen als permanente vorming en hiervan een certificaat wil bekomen dient zich hiervoor in te schrijven via de centrale studentenadministratie, Ufo, St-Pietersnieuwstraat 33; studentenadministratie@UGent.be; 09/331 00 99. Kostprijs: 280 euro.

Najaar 2015: Van Valentijn tot Zwarte Piet - De oorsprong en functie van christelijke tradities rond heiligen - folder (pdf)

06/10 Liesbet Depauw
LECA (Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag)		 Zoals gewoonlijk!? Over de rol en betekenis van christelijke tradities in hedendaags Vlaanderen
13/10 Marc Jacobs (directeur FARO) Driekoningen
20/10 Danny Praet (UGent) Valentijn
27/10 Jennifer Butler (University of Cork) Halloween
03/11 Armand Sermon (HO West) Carnaval
10/11 Antoon Naert (LECA) Sint Maarten
17/11 Danny Praet (UGent) Pasen
01/12 Rita Ghesquière (KU Leuven) Sinterklaas & Zwarte Piet in België
08/12 John Helsloot (Meertens Instituut) Sinterklaas & Zwarte Piet in Nederland
15/12 Annelies Lannoy (UGent) Kerstmis

Najaar 2014: Christendom en Islam - folder (pdf)

07/10 Marc Boone (UGent) De Islam als breuklijn tussen Oudheid en Middeleeuwen: de Pirenne-thesis
14/10 Caroline Janssen (UGent) Jezus en Maria in pre-islamitisch en vroeg-islamitisch Arabië
21/10 Herman Teule (Radboud Universiteit Nijmegen – KU Leuven) Christenen in het Midden-Oosten: strategieën voor overleving
28/10 Jonathan Phillips (Royal Holloway, University of London) De Kruistochten (lezing in het Engels)
04/11 Xavier Luffin (ULB) Multiculturele samenleving in al-Andalus : wat zeggen de historische bronnen ?
18/11 Inigo Bocken (Radboud Universiteit Nijmegen) Cusanus en de Islam in de Renaissance
25/11 Hilmi Kaçar (UGent) De Osmaanse culturele mozaïek. Het Millet-systeem en Istimalet volgens de bronnen
02/12 Raymond Detrez (UGent) Christendom en Islam in de Balkan
09/12 Danny Praet (UGent) Islamitische en Christelijke Middeleeuwse Wijsbegeerte: invloeden en polemiek
16/12 Mark Janse (UGent) Godsdienst, taal en identiteit in Ottomaans Cappadocië
Aansluitend filmvoorstelling «Laatste Woorden», over de laatste sprekers van de Cappadocische taal

Voorjaar 2014: Religie en Scepticisme - folder (pdf)

29/01 Danny Praet Scepsis over wonderen in de antieke oudheid en het vroege christendom
05/02 Etienne Vermeersch Zin en onzin over de historische Jezus
12/02 Tim Trachet De lijkwade van Turijn
19/02 Gustaaf Cornelis Scheppingsverhalen en moderne kosmologie
26/02 Maarten Boudry Over bidden, bijgeloof en het bovennatuurlijke
12/03 Catherine de Jong Over onverklaarbare genezingen en wonderen
19/03 Herman Philipse Religie in een wetenschappelijk tijdperk
26/03 Ronny Martens De ster van Bethlehem
02/04 Jean Paul Van Bendegem Over mirakels 
09/04 Johan Braeckman Is er leven na de dood?

 

 

Najaar 2012: Kerk en Staat - folder (pdf)

Programmawijziging - geen lezing door A. Overbeeke op 13/11, verplaatst naar 11/12 :

Omwille van de aangekondigde treinstaking volgende week dinsdag-avond 13/11 tot woensdag-avond 14/11 en de noodzaak voor Prof. Adriaan Overbeeke om woensdag te kunnen doorreizen naar Straatsburg, heeft de collega in overleg met ons besloten niet vanuit Nederland naar Gent te komen op 13/11/, maar is zijn lezing verlegd naar een extra dinsdag in de reeks: 11 december. Volgende week is er dus geen lezing, maar U kunt de voordracht over de rechtspositie van religieuze minderheden in de Belgische context toch horen op 11/12, zoals altijd om 20.00 uur.

Men zegge het voort,

Danny Praet

Sprekerswissel 04/12

Dinsdag 04/12 zal Prof. Dr. Em. Urbain Vermeulen (UGent / KU Leuven) spreken in plaats van mevr. Meryem Kanmaz (MANA vzw). Thema, lokatie en aanvangsuur blijven ongewijzigd.

02/10 Christophe Peeters (Schepen van Financiën, Stad Gent) God verhaalt, klein Pierke betaalt: de financiering van de erediensten in de stad Gent.
09/10 Freddy Mortier (UGent) De financiering van het tijdelijke van het eeuwige in België. De basisprincipes en hun toepassing in de werkelijkheid.
16/10 Patrick Loobuyck (Universiteit Antwerpen / UGent) Levensbeschouwing en onderwijs. Een kritische analyse van de Vlaamse context en denksporen voor de toekomst.
23/10 Wibren van der Burg (Erasmus Universiteit Rotterdam) De scheiding van kerk en staat in Nederland: naar een herijking van een oud ideaal
30/10 Jean-François Husson (ORACLE, Observatoire des Relations Administratives entre les Cultes, la Laïcité organisée et l'Etat / Université de Liège) De financiering van de erediensten: huidige toestand en vooruitzichten / Le financement des cultes : situation actuelle et perspectives (Lezing in Frans met Nederlandse power-point)
06/11 Rik Torfs (KU Leuven) Recente evoluties in de Kerk-Staat verhoudingen op internationaal vlak en de repercussies hiervan voor België.
13/11 LEZING UITGESTELD NAAR 11/12

[ Lezing A. Overbeeke uitgesteld wegens treinstaking ]
27/11 Rik Pinxten (UGent) De emancipatie van hedendaags atheïsme en godsdienstigheid: voorbij de exclusie.
04/12 Urbain Vermeulen (UGent / KU Leuven) De Belgische overheid en de islam: bilan na veertig jaar wettelijke erkenning van de islam als Belgische eredienst.
11/12 Adriaan Overbeeke (Universiteit Antwerpen / Vrije Universiteit Amsterdam)

Religieuze minderheden en hun rechtspositie in de Belgische context.

NB: Lezing oorspronkelijk op 13/11 geprogrammeerd, door omstandigheden verplaatst naar di 11/12, 20u00, KANTL.

 

Najaar 2011: Het Lam Gods - folder (pdf)

04/10 Maximiliaan Martens (UGent) Van Eyck en het Lam Gods : een historiografische inleiding
11/10 Marc Boone (UGent) De stad Gent en de Bourgondische 'Staat' in de vijftiende eeuw
18/10 Frederik Buylaert (UGent) De Gentse opdrachtgevers: de families Vijd en Borluut in historische context
08/11 Aleksandra Pizurica (UGent) Digitalisering en wiskundige analyse van parels en materiaalweergave in het Lam Gods
15/11 Till-Holger Borchert (Groeningemuseum) Jan en Hubert van Eyck, en de werkplaatspraktijk van Van Eyck
22/11 Luc Dequeker (KULeuven) Joodse 'conversos' op het Lam-Godsretabel van Van Eyck
29/11 Karel Mortier (Voormalig Politiecommissaris Stad Gent) De diefstal van het paneel der rechtvaardige rechters
06/12 Marc de Mey (UGent-VLAC) Middeleeuwse Optica, Licht en Perspectief in het Lam Gods
13/12 Peter Schmidt (KULeuven, Sint-Baafs) De theologische betekenis van het Lam Gods 
20/12 Hugo van der Velden (Harvard University) Het Lam Gods en de ontwikkeling van de schilderkunst

Aanvullende info over de sprekers en de lezingen vindt u hier.

 

Najaar 2010: Jezus en het Nieuwe Testament in religieuze en culturele context

05/10 Danny Praet Algemene inleiding
Jezus en het Nieuwe Testament in hun historische context tussen judaïsme en heidendom
12/10 Eibert Tigchelaar Qumran, de Dode Zee-Rollen en de Essenen in het recente onderzoek
19/10 Jozef Verheyden The Parting of the Ways?
De vroege verhouding tussen joden en christenen aan de hand van het Mattheüs-evangelie
26/10 Jaap-Jan Flinterman Apollonius van Tyana: leven en wonderen van een heidense god-gelijke man
09/11 Danny Praet De mythe van Maria Magdalena: de positie van de vrouw en de vrouwelijke seksualiteit in het vroege christendom
16/11 Mark Janse “Spreekt U Grieks? antwoordde de tribuun” (Hand. 21.37)
Bijbelgrieks, van Septuaginta tot Nieuw Testament
23/11 Annelies Lannoy De God die mens werd, de mythe die geschiedenis werd.
De “Christus-mythe” these in historiografisch perspectief
30/11 Marc Van Uytfanghe Encratisme en verdrongen erotiek in de apocriefe “apostelromans”.
Omtrent de christelijke problematisering van de seksualiteit
07/12 Koen De Temmerman Acta, facta en ficta. Apostels en antieke roman-helden in de Apocriefe Acten
14/12 Etienne Vermeersch Van de historische Jezus naar de kerygmatische Christus

 

Najaar 2009: Protestantisme

06/10 Guido Marnef (UA) De Reformatie in de Lage Landen
13/10 Bas Diemel (UGent) Devotio Moderna: voorloper van de Reformatie?
20/10 Klaas Smelik (UGent) De verhouding tussen protestantisme en judaïsme
27/10 Luc de Grauwe (UGent) Luthers Bijbelvertaling: invloed op de Duitse taal en cultuur
10/11 Max Martens (UGent) De beeldenstorm en het kunstpatrimonium in de Lage Landen
17/11 Guy Van Heeswijck (UA) Tolerantie en pluralisme: humanisme ten tijde van de Reformatie
24/11 Frank Mertens (UGent) Radicale Verlichting en Reformatie: de kring rond Spinoza en Van Den Enden
01/12 Sarah Claerhout (UGent) Bekering-conversio in het Protestantisme
08/12 Jan Dumolyn (UGent) De Kapitalisme-Protestantisme-these en de late Middeleeuwen
15/12 Anne-Laure van Bruaene (UGent) De calvinistische republiek van Gent

 

Najaar 2008: Geloof en wetenschappen

07/10 Michel Tanret Spijkers op hoog water. Het Babel-Bijbel debat of de bijdrage van de Assyriologie tot de ontwikkeling van een kritische Bijbelstudie
14/10 Geert Lernout In den beginne: over de interpretatie van het boek Genesis
21/10 Johan Braeckman Geloof en wetenschap in de VS: van Monkey Trial tot het Creationist Museum
28/10 Danny Praet Het Nieuwe Testament, het vroege christendom en de wetenschappen
04/11 Tim De Mey De beredenering van God in de middeleeuwse en vroeg-moderne wijsbegeerte
18/11 Jakob De Roover Biologische verklaringen van religie: theologisch misbruik van de wetenschap
25/11 Steffen Ducheyne To treat of God from phænomena: over het samenspel tussen natuurfilosofie en theologie bij Isaac Newton
02/12 Jan Nelis Religie, politiek en wetenschap in fascistisch Italië: de mythe van de romanità tussen Kerk en Staat
09/12 Annelies Lannoy De crisis van het modernisme en het conflict tussen Katholicisme en de cultuurwetenschappen
16/12 Maarten Van Dyck Galileo Galileï en de kerk

 

Najaar 2007: Christelijke tradities in de Westerse en Slavische middeleeuwen

16/10 Jeroen Deploige Tussen profetie en magie. Hildegard van Bingen en de twaalfde-eeuwse strijd tegen ketterij.
23/10 Jeannine Vereecken De oudgelovigen in Rusland en martelaren van het Russische Schisma: het Leven van aartspriester Avakum door hemzelf geschreven.
30/10 Steven Vanderputten Zuid-Nederlandse monniken en de sirenezang van een centralistisch kloostermodel. Een gemengde respons (eerste helft 12de eeuw)?
06/11 Wim Verbaal Opkomst en neergang van het vrije denken: Bernardus, Abaelardus en de anderen.
12/11 Lara Sels De naam van God bij Gregorius van Nyssa en de controverse over de vergoddelijking van de Naam op Athos en in de Russische theologie aan het begin van de 20e eeuw.
20/11 Kristoffel Demoen Ikonen, kunst en politiek: de beeldenstrijd in Byzantium.
27/11 Oleksiy Yudin Volksmagie in de Russische heiligencultus.
04/12 Marc Van Uytfanghe Het ontstaan van en de controverse over de heiligencultus in de vroege Middeleeuwen.

 

Voorjaar 2007: Christendom en filosofie

20/02 Etienne Vermeersch Het Christendom en de dood.
27/02 Johan Braeckman "Alpha": Darwinisme, creationisme en "intelligent design."
06/03 Danny Praet "Omega": Eschatologie, christelijk fundamentalisme en de VS-politiek.
13/03 Balagangadhara Rao Religie en de contemporaine relevantie van het vroege christendom.
20/03 Marieke Van Acker Het beeld van Mohammed in het Westers-Middeleeuwse christendom.
27/03 Patrick Loobuyck De christelijke godsgedachte, fictionalisme en de basis van de moraal.
17/04 Rik Pinxten Intrinsiek fundamentalisme in de godsdiensten van het boek.
24/04 Freddy Mortier De onwaarschijnlijkheid, overbodigheid en schadelijkheid van theïsme.
08/05 Nel Grillaert Nietzsche en het Russische Christendom.
15/05 Benjamin Biebuyck Nietzsche en het Westerse Christendom.